Koploperskansen gemist bij nieuw IMVO-beleid

Op vrijdag 16 oktober heeft minister Kaag haar nieuwe beleid over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) gepubliceerd. Met deze nota zet de minister primair in op Europese regelgeving. Dat is een gemiste kans volgens CNV Internationaal, ook gezien de aanstaande herinrichting van het eigen inkoopbeleid van de overheid. Gelijktijdig bouwen aan regelgeving in Nederland en in Europa zou veel eerder leiden tot verbeteringen voor de werknemers aan het begin van internationale productieketens.

Het nieuwe overheidsbeleid bevat een mix aan maatregelen: IMVO-voorwaarden voor inkoop, een nieuw IMVO-steunpunt, financiële prikkels en sectorale samenwerking. Daarnaast pleit de minister voor bindende maatregelen. Die zijn met name bedoeld voor de bedrijven die op dit moment achterblijven.

Nodeloos ingewikkeld traject

De plannen klinken hoopvol, maar als het gaat om wetgeving hadden de maatregelen veel ambitieuzer gekund. Primair zijn de plannen voor wetgevende maatregelen nu op Europa gericht. Natuurlijk is samenwerking op Europees niveau van belang. Zo worden meer bedrijven aangesproken en zo zorgen we voor een eenduidig beleid. Het grootste nadeel is dat een Europees traject lang duurt. Deze weg maakt het proces politiek nodeloos ingewikkeld. Uiteindelijk is het immers alsnog aan Nederland zélf om Europese regelgeving om te zetten in nationale wetgeving. Werknemers in productielanden hebben die tijd niet. Juist in deze crisis staan hun arbeidsomstandigheden meer dan ooit onder druk.

Een én én verhaal

In de nota is te lezen dat ‘de bouwstenen die voor deze Europese inzet worden voorbereid ook nationaal kunnen worden gebruikt, mocht een effectief en uitvoerbaar voorstel Europees niet van de grond komen.’ Maar waarom zouden wij in Nederland niet gelijktijdig beginnen met bouwen? Samen bouwen gaat immers sneller. Nederland heeft haar eigen verantwoordelijkheid en mag deze niet naar Europa doorschuiven.

Initiatiefvoorstel klaar

Nederland neemt een koploperspositie in op het gebied van Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Juist door voorop te lopen bij de invoering van nationale wetgeving kan Nederland die koploperspositie uitdragen. Nederland heeft daarmee de kans om een belangrijke rol in te nemen bij het vormgeven van Europees beleid. Die kans laat het kabinet nu liggen, terwijl er in de Tweede Kamer al een initiatiefvoorstel klaarligt.

IMVO-loket

Het is goed dat de overheid voorstelt om een IMVO-loket op te richten. Arbeids- en vakbondsrechten zouden daar een plek moeten krijgen. Daar is minister Kaag in haar nota echter niet duidelijk over.

Rijksinkoopbeleid

Ook meldt de minister meer te willen doen aan verantwoord inkopen binnen het IMVO-beleid. Het is goed dat het belang daarvan wordt genoemd, alleen de benodigde maatregelen blijven achterwege.

In 2021 zal het Rijksinkoopbeleid heringericht worden. Ook bij de inkoop door het Rijk zal gevraagd moeten worden aan bedrijven hun IMVO-risico’s in kaart te brengen. Dit gebeurt nu nog veel te weinig.

Leefbaar loon

Een belangrijk onderdeel van IMVO dat verder uitgewerkt zou moet worden is uitbetaling van een leefbaar loon. Met een leefbaar loon kunnen werknemers allereerst voorzien in hun basis levensbehoeften. Daarnaast speelt een leefbaar loon ook een belangrijke rol bij het terugdringen van andere misstanden zoals kinderarbeid, extreem overwerk en onveilige en ongezonde werkomstandigheden op het werk. Bedrijven hier in Nederland hebben de sleutel voor verbetering in handen. Zij kunnen met hun leveranciers een prijs afspreken die uitbetaling van een leefbaar loon mogelijk maakt.