Nikkel

Indonesië bezit een van 's werelds grootste nikkelreserves en produceert bijna de helft van de nikkelproductie in de wereld. In een poging om de eigen economie te versterken, legde Indonesië in 2014 exportbeperkingen op. Sinds 2020 is er een volledig verbod op de uitvoer van ruwe nikkel. Indonesië wil alle nikkel lokaal raffineren en steeds meer fabrieken voor batterijen ontwikkelen. 

De vraag is of dit beleid echt in het voordeel is van de Indonesische bevolking? Zonder aanzienlijke investeringen in lokale ontwikkeling profiteert slechts een selecte groep van de inkomsten uit de industrie. Tot nu toe gaat dit zelfs vaak ten koste van de lokale bevolking. 

De grootste nikkelverwerkende fabrieken bevinden zich op het eiland Sulawesi. Deze beslaan een uitgestrekt gebied van 20.000 vierkante kilometer en bieden werk aan ongeveer 80.000 arbeiders. Het industriegebeid is extreem snel ontwikkeld. Wat ontbreekt zijn belangrijke basisvoorzieningen zoals afvalinzameling en verwerking, een rioleringssystemen of openbare infrastructuur. 

“Het is afschuwelijk zoals mensen daar leven, het ziet eruit als een rampgebied. De onderkomens van de arbeiders lijken wel kippenhokken - afschuwelijk. De arbeidsomstandigheden zijn al even erbarmelijk." 

zegt Yunika Kurniyatiningsih van CNV Internationaal in Indonesië. "De lonen zijn zo laag dat veel arbeiders noodgedwongen extreem veel overuren maken om in hun levensonderhoud en dat van hun gezin te kunnen voorzien."

Eind 2023 brak er brand uit in een nikkelsmelterij in Morowali, Sulawesi. Daarbij kwamen 21 arbeiders om het leven. 466 anderen raakten zwaargewond. Hoe ernstig ook, het ongeluk was zeker geen verrassing gezien de slechte veiligheidsomstandigheden. De Indonesische partnervakbond van CNV Internationaal kwam samen met meerdere bonden in actie en deed onderzoek. De vakbonden presenteerden maar liefst 23 eisen ter verbetering van de veiligheid. 

Een belangrijk punt was het ontbreken aan veiligheidsinstructies in het Bahasa Indonesia, aangezien de huidige instructies alleen in het Chinese Mandarijn beschikbaar zijn. Ondanks een flink aandeel Chinees personeel, is de meerderheid van de werknemers Indonesisch. Bovendien is er een tekort aan getrainde veiligheidsfunctionarissen en medische diensten zijn er bijna niet. Vakbonden eisen oprichting van een noodhulpteam dat effectief kan reageren bij ongelukken.

Indonesië, dat al een grote steenkoolproducent is, staat voor een grote uitdaging. Terwijl het land streeft naar een geleidelijke afschaffing van kolencentrales om de energietransitie te ondersteunen, vereist de raffinage van nikkel enorme hoeveelheden energie.  

Daarom blijft de regering nieuwe kolencentrales toestaan, juist vanwege de nieuwe nikkelsmelterijen. Dit heeft de steenkoolproductie in Indonesië naar recordhoogten gedreven, waardoor de CO2-uitstoot van het land aanzienlijk is toegenomen. 

CNV Internationaal werkt samen met vakbonden in  Afrika, Azië en Latijns-Amerika om de arbeidsomstandigheden in de mijnbouw te verbeteren. 

• Via de Fair Work Monitor brengen we samen met mijnwerkers en hun vakbonden omstandigheden in kaart om beter op te kunnen komen voor verbetering. 
• Naast ons werk in de nikkel sector in Indonesie, ondersteunen we in Colombia vakbonden bij de sociale dialoog over een rechtvaardige transitie in de kolensector. Het Werknemerscollectief voor een Rechtvaardige Transitie zet zich in voor fatsoenlijke compensatie en lanceerde in 2021 het Labour Observatory for a Just Transition voor economische diversificatie en nieuwe banen. 
• In Peru en Bolivia werken we aan veilige werkomstandigheden en ketentransparantie in de metaalwinning. 
• CNV Internationaal heeft eenklacht ingediend bij de Europese Commissie over slechte arbeidsomstandigheden in Colombia en Peru, en blijft betrokken bij verbeteringen. 
• Ook hebben we bijgedragen aan de ILO-resolutie voor een rechtvaardige transitie. 
• CNV Internationaal neemt deel aan het convenant hernieuwbare energie