Colombiaanse rechter dwingt verantwoorde mijnsluitingen af: Wat dit betekent voor Europese bedrijven
Het Grondwettelijk Hof van Colombia heeft een belangrijke waarborg bepaald voor een eerlijke rechtsgang en effectieve participatie van gemeenschappen en vakbonden die kampen met de gevolgen van de afbouw van grootschalige mijnbouwactiviteiten.
De uitspraak volgt op een rechtszaak die is aangespannen door gemeenschappen en ontslagen werknemers en hun vakbonden in de mijnbouwregio's. Zij vragen al vier jaar om een transparante sociale dialoog en maatregelen om de gevolgen van de mijnsluitingen te verzachten. De regio is tientallen jaren grotendeels afhankelijk geweest van de open kolenmijnbouw.
Het belang voor Europese bedrijven en investeerders
De uitspraak van de rechter onderstreept de machtsongelijkheid tussen multinationale mijnbouwbedrijven en lokale gemeenschappen. Dit maakt ook de noodzaak duidelijk voor Europese bedrijven en investeerders. Zij moeten zorgvuldig handelen en Human Rights Due Diligence - HRDD) toepassen binnen hun toeleveringsketens.
Eén enkele consultatie is geen eerlijke inspraak
Het Colombiaanse hof verplicht de oprichting van een "gran mesa de concertación", een overlegplatform waarin arbeiders en gemeenschappen een stem krijgen in het mijnsluitingsplan van Glencore-Prodeco.
Het hof stelt dat eerdere door het bedrijf geleide raadplegingen onvoldoende waren. Daarnaast oordeelde het hof dat een administratieve rechtbank in Valledupar het recht op eerlijke inspraak had geschonden door slechts één ontoereikende consultatiebijeenkomst in 2022 te accepteren.
Impact van de uitspraak voor de EU, bedrijven en financiële instellingen
Deze uitspraak verhoogt de druk op Europese beleidsmakers en financiële instellingen om strenger toezicht te houden op internationale arbeids- en milieunormen bij mijnsluitingen.
De beslissing van het Grondwettelijk Hof verplicht tot:
- heropening van de rechtszaak tegen Grupo Empresarial Prodeco S.A.
- controle op de naleving van gerechtelijke bevelen en eerder gemaakte afspraken.
- versterking van sociale dialoog en compensatiemaatregelen voor werknemers en gemeenschappen.
Voor Europese bedrijven en investeerders betekent dit dat verantwoord ondernemen geen vrijblijvende optie is.
De rol van Europese belanghebbenden in een rechtvaardige transitie
Om een eerlijke energietransitie te garanderen, moeten Europese bedrijven, investeerders en beleidsmakers zich richten op:
- Glencore-Prodeco: actieve deelname aan sociale dialoog en snelle uitvoering van herstelmaatregelen.
- Due diligence en naleving: mijnbouwbedrijven en financiers moeten voldoen aan de EU-richtlijn Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD).
- Strenger overheidstoezicht: Europese overheden en de Europese Commissie moeten zorgvuldigheidseisen afdwingen en naleving controleren.
- Verantwoordelijkheid van investeerders: financiële instellingen moeten transparantie, sociale dialoog en verantwoorde terugtrekkingsstrategieën eisen.
- Versterking van werknemers- en gemeenschapsparticipatie: vakbonden en industriepartners moeten bindende afspraken nastreven die inclusieve besluitvorming waarborgen.
Multinationals kunnen niet vertrekken zonder verantwoording af te leggen. Deze uitspraak is een wake- up-call voor Europese bedrijven.
Verantwoorde mijnsluitingen: een gezamenlijke verantwoordelijkheid
Volgens CNV Internationaal is deze uitspraak een wake-up-call voor Europese bedrijven, beleidsmakers en financiële instellingen. Multinationals kunnen zich niet terugtrekken zonder verantwoording af te leggen. De machtsongelijkheid tussen multinationals en lokale gemeenschappen is een groot obstakel voor een rechtvaardige transitie.
CNV Internationaal steunt het Workers Collective for a Just Energy Transition, waarin Colombiaanse mijnwerkersvakbonden samenwerken. Het collectief blijft aandringen op een sociaal pact met meerdere belanghebbenden dat ethische, transparante en verantwoorde mijnsluitingen garandeert.
Samen werken we aan eerlijke transities en respect voor mensenrechten.
Publicatiedatum 12 02 2025
De echte prijs van nikkel
Van Colombia naar Limburg: Samenwerking voor een eerlijke energietransitie 
Van Limburg naar Colombia: Samenwerking voor een eerlijke energietransitie