Nederlandse bedrijven grootste Europese afnemers van palmolie, terwijl mensenrechten nog massaal worden geschonden

Arend van Wijngaarden, voorzitter van CNV Internationaal: “Terwijl de arbeidsrechten van werknemers in de palmolie toeleveringsketens nog massaal worden geschonden”, blijkt dat de Nederlandse invoer van palmolie is - na jaren van afname - afgelopen jaar weer is toegenomen. Zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandag 19 maart 2018.

“En Nederland is de grootste palmolie-importeur en -exporteur van de Europese Unie. Nederlandse bedrijven die palmolie als grondstof gebruiken kunnen schendingen van mensenrechten helpen voorkomen door hierop te sturen, maar dat gebeurt nog veel te weinig.

Het wordt tijd om verantwoordelijkheid te nemen”, aldus Van Wijngaarden. CNV Internationaal pleit voor honderd procent duurzame palmolie dus inclusief sociale duurzaamheid.

Uit de CBS-cijfers blijkt dat Nederland in 2017 voor ruim 2 miljard euro aan ruwe palmolie, palmoliefracties en palmpitolie invoerde. Dit is 22 procent meer dan in 2016. De meeste palmolie is afkomstig uit Indonesië en Maleisië en steeds meer palmolie komt uit Latijns-Amerika.

Palmolie wordt gebruikt in voedingsmiddelen, zoals margarine, babyvoeding, chips, soepen, sauzen en koekjes. Maar dient ook als grondstof bij de productie van bijvoorbeeld diervoeding, zeep, shampoo, cosmetica en biodiesel.

Kinderarbeid

Dat de arbeidsrechten van werknemers in de palmolie toeleveringsketens nog massaal worden geschonden blijkt uit een recent onderzoek van CNV Internationaal. Uit het onderzoek blijkt dat werknemers gedwongen worden onbetaald overwerk te verrichten om onrealistische productiedoelstellingen te halen. Deze hoge doelen hebben tot gevolg dat werknemers, vrouw en kinderen meenemen naar de palmolie plantages om mee te werken. Van Wijngaarden: “Wat dus feitelijk leidt tot kinderarbeid”.

Andere mensenrechtenschendingen zijn het onderdrukken van vakbonden, werken zonder arbeidsovereenkomst, ontoereikende persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en onvoldoende medische ondersteuning. De productie van palmolie gaat in landen zoals Indonesië en Maleisië vaak gepaard met landonteigening en ontbossing. Zo worden delen van regenwouden gekapt om ruimte te maken voor palmolieplantages.

Strategisch partnerschap

CNV Internationaal is partner in de Civic Engagement Alliance (CEA), een strategisch partnerschap met de non-profitorganisatie ICCO, gericht op het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in de palmoliesector in Indonesië. CNV Internationaal werkt samen in Indonesië met haar partnervakcentrale KSBSI en de -vakbond Hukatan. Hukatan telt ongeveer 35.000 leden die werkzaam zijn in de palmoliesector op Sumatra en Kalimantan. De in Nederland geïmporteerde palmolie is voor het overgrote deel afkomstig uit Indonesië (31 procent).

Kernboodschap blijft steeds weer; zet lokale onafhankelijke vakbonden in als oren en ogen van werknemers. Zij zijn immers namens werknemers in gesprek met plantage eigenaren en -managers over arbeidsomstandigheden.

In Indonesië streeft CNV Internationaal met lokale vakbondspartners naar verbeterde (sociale) dialoog in de palmoliesector. Een constructieve dialoog tussen werkgevers en werknemers draagt bij aan gezamenlijke oplossingen en verbetering van arbeidsomstandigheden.

Van Wijngaarden: “Nederlandse bedrijven mogen niet alleen afgaan op certificering, maar moeten zelf ook onderzoek doen naar mensen- en arbeidsrechtenrisico's binnen hun eigen toevoerketen om ervoor te zorgen dat hun zakenpartners deze niet schenden.

Hiermee geven ze actief gehoor aan de internationale normenkader van de VN met betrekking tot ondernemingen en mensenrechten. Maar ook in het kader van de onderhandelingen voor een handelsakkoord CEPA - tussen de Europese Unie en Indonesië - pleit CNV voor duurzame palmolie.”