Een leefbaar loon voor de suikerrietsector. Nu is het moment

Door Maurice van Beers 
Regiocoördinator Latijns-Amerika CNV Internationaal

Deze column is wellicht niet voor u bedoeld. Want hoeveel mensen besluiten over een leefbaar loon bij de grote bedrijven uit de voedselindustrie? Dat zijn een handjevol vrouwen en mannen die werken bij bedrijven als PepsiCo, Nestlé, Unilever of Coca-Cola om maar een paar grote jongens te noemen. Maar leest u vooral mee. We zijn immers allemaal consument van suiker op een of andere wijze. Want suiker zit in voedsel en in verpakkingen. En het zit in de tank van uw auto, in de vorm van ethanol. Dat maakt deze boodschap van belang voor ons allemaal.

U en ik kopen suiker en de mensen die suikerriet kappen, krijgen daar geen leefbaar loon voor. Dat zit zo: Het betalen van een te laag (stuk)loon voor het kappen van suikerriet dwingt arbeiders in Latijns-Amerika en Azië om lange dagen te maken. Werkweken van meer dan 60 uur gaan ten koste van hun gezondheid.

Een suikerrietarbeider kapt wel 3000 tot 5000 kilo suikerriet per dag. Het zware werk, in combinatie met de tropische hitte en onvoldoende drinkwater op de velden, kan zelfs nierfalen veroorzaken met dodelijke afloop. Om in het levensonderhoud te voorzien, werkt de hele familie inclusief kinderen mee. Officieel komt kinderarbeid niet voor, maar het is de dagelijkse realiteit in deze sector waar wereldwijd miljoenen mensen werken.

De achtergrond van al deze misstanden is dat arbeiders geen leefbaar loon voor hun werk betaald krijgen. Nu heeft de belangrijkste certificeringsstandaard voor suiker – Bonsucro – het voorstel gedaan om leefbaar loon op te nemen in hun nieuwe certificeringsvereisten. Een goed voorstel. Want een fatsoenlijk loon, een leefbaar loon, is één van de zaken die gewoon geregeld moeten zijn. Het is een mensenrecht.

Echter, dit is nog maar een voorstel. Het geld om werknemers een leefbaar loon te betalen moet immers wel ergens vandaan komen. Betaalt de plantage-eigenaar of de tussenhandelaar? Of wordt de winstuitkering van de bedrijven in de voedingssector wat lager? Of betaalt de consument?

Om het gesprek hierover te starten organiseerde CNV Internationaal  op de World Day for Decent Work,7 oktober, een webinar voor de leden van Bonsucro. Daar werd een tweetal overtuigende argumenten voor het opnemen van leefbaar loon genoemd:

Als eerste; In toenemende mate vragen grote investeerders de garantie dat er leefbaar loon betaald wordt in de sectoren waar zij investeren. In 2021 overweegt “Platform Living Wage Financials” de investeringen in de suikersector onder de loep te nemen. Het gaat daarbij vooral om investeringen in de grote bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie. Wordt aan het begin van hun productieketen een leefbaar loon betaald? Dit platform is in totaal goed voor 2.6 biljoen euro aan beleggingen.

Ten tweede; De Europese Unie heeft aangekondigd in 2021 een initiatief voor wetgeving voor Internationaal Verantwoord Ondernemen te lanceren. Leefbaar loon is daar uiteraard een onderdeel van. Verschillende lidstaten werken al aan wetgeving, ook Nederland. En de Europese markt is de grootste ter wereld met 500 miljoen consumenten.

Zowel investeerders als overheden geven een helder signaal af. Bonsucro zelf ziet ook dat het invoeren van een leefbaar loon bijdraagt aan het oplossen van de misstanden zoals kinderarbeid en gedwongen arbeid.

Dat maakt dat dit het momentum is. Nu ligt er een enorme kans voor het grijpen  om gedwongen arbeid en kinderarbeid uit te bannen. Door nu leefbaar loon op te nemen in de Bonsucro standaard kan er één lijn getrokken worden om wereldwijd toe te werken naar een leefbaar loon voor suikerrietwerkers. Dat is mogelijk als alle partijen in de productieketen samenwerken. Samen zijn we onderdeel van de oplossing. Samen kunnen we deze grote stap zetten naar een echt duurzame en eerlijke suikersector. 

Juist in de grote ondernemingen kan het handjevol vrouwen en mannen dat werkt aan duurzaamheid en een leefbaar loon in de levensmiddelenindustrie – ik noemde hen in het begin -  op beslissende wijze bijdragen. Door te investeren in langduriger stabiele contracten met toeleveranciers. Door een betere prijs te betalen. Of door een premie te bieden aan die producenten die een leefbaar loon betalen. Als datzelfde handjevol mensen aan Bonsucro laat weten dat zij er klaar voor zijn, dan is een leefbaar loon in de suikersector een stap dichterbij.

Nieuwsgierig geworden naar het Living Wage webinar? Onderstaand kunt u nog even terugkijken.
 

Meer weten: