De bittere werkelijkheid in Colombia

Honderdduizenden Colombianen gingen op 21 november de straat op tijdens een van de grootste protesten van afgelopen jaren. De autoriteiten reageerden met veel geweld. Vakbonden CNV roepen, samen met de Colombiaanse vakbondsorganisaties CUT en CGT, op tot vreedzame dialoog. “We kunnen niet accepteren dat mensenrechtenverdedigers en vakbondsleiders worden vermoord en dat er niets wordt gedaan aan de economische onrechtvaardigheid in Colombia”, verklaren CNV-voorzitter Arend van Wijngaarden en FNV-voorzitter Han Busker.

De protesten in Colombia richten zich tegen de nieuwe arbeidswet, de stijgende werkloosheid en de plannen om de pensioenen en het minimumloon te verlagen. De demonstranten eisen dat president Duque de afspraken uit het vredesakkoord nakomt en protesteren ook tegen het toenemende geweld en de moorden op mensenrechtenverdedigers.

Colombia is het meest ongelijke land in Latijns Amerika. Grote groepen werknemers leven in armoede. Wetten bevoordelen de rijke bovenlaag en buitenlandse investeerders. De werkloosheid is momenteel elf procent en onder jongeren zelfs 17,5 procent.

Vredesproces in gevaar

Deze ontwikkelingen vormen een bedreiging voor het vredesproces, zo komt ook naar voren in het nieuwe rapport “Peace at Risk” van de wereldvakbondsorganisatie ITUC. Het rapport laat ook zien hoe de huidige regering van Colombia faalt om de afspraken van het vredesakkoord na te leven.

Minder dan een kwart van de afgesproken maatregelen is uitgevoerd, ondanks afspraken met de Europese Unie (EU), de Verenigde Staten (VS), de OESO en de International Labour Organisation (ILO).

In een brief aan Minister Blok van Buitenlandse Zaken en Minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, roepen CNV en FNV op om bij regering van president Duque aan te dringen op een vreedzame sociale dialoog, te luisteren naar maatschappelijke organisaties en de afspraken van het vredesakkoord na te leven.
 

Europese investeringen in plattelandsontwikkeling

Veel van de economische afspraken die Colombia afgelopen tijd heeft gemaakt, kwamen voort uit het vredesakkoord. Colombia profileerde zich als land waar het nu goed zaken doen is. Daarbij hoorde de belofte om te zorgen voor naleving van mensenrechten en arbeids- en milieunormen. Nog steeds is het in Colombia echter geen “business as usual.”

De EU investeert € 120 miljoen voor plattelandsontwikkeling van Colombia. Deze investering zou vele malen effectiever worden wanneer de Colombiaanse overheid haar verantwoordelijkheid neemt en zorgt voor veiligheid en stabiliteit voor de bevolking in het binnenland en een rechtvaardige toegang tot land en de straffeloosheid en moorden bestrijdt.

Belangrijke productieketens richting Nederland

Vooral in belangrijke ketens voor Nederland, zoals steenkool en palmolie, is er nog veel te verbeteren op het gebied van arbeids- en mensenrechten, benadrukken de Nederlandse vakbonden. Samen met Colombiaanse vakbonden zetten zij zich in voor sociale rechtvaardigheid die nodig is voor een duurzame vrede.

Onderliggende oorzaken van het conflict

Op 25 november was het exact drie jaar geleden dat het vredesakkoord tussen de FARC en de Colombiaanse regering werd getekend. De verwachtingen waren destijds hoog gespannen. Na 60 jaar zou er eindelijk vrede komen. Het vredesakkoord is gebaseerd op een sterk commitment van zowel de overheid als de FARC – strijdkrachten om te komen tot vrede en te werken aan het wegnemen van de onderliggende oorzaken van het conflict.

Het vredesakkoord verplicht de regering onder meer om uitgebreide landhervormingen door te voeren, de rechten en de politieke participatie van slachtoffers te waarborgen en te garanderen dat de verschillende bevolkingsgroepen betrokken zijn bij de implementatie van het akkoord.

De bittere werkelijkheid

De bittere werkelijkheid is dat er afgelopen drie jaar 777 sociale leiders en mensenrechtenverdedigers vermoord zijn in Colombia, bijna elke dag één. In 2018 vielen er meer slachtoffers onder vakbondsleiders dan in de 4 jaren ervoor, vooral in de sectoren onderwijs, land- en mijnbouw. Ook bedreigingen, gewelddadige aanvallen en martelingen vinden op grote schaal plaats.

Afgelopen jaar werden 234 ernstige mensen- en arbeidsrechtenschendingen geconstateerd. De slachtoffers zijn vakbondsleiders, boerenleiders die strijden tegen landroof, en leiders van Indianen en Afro-Colombiaanse gemeenschappen. De moorden blijven vrijwel altijd ongestraft. 95% van de schendingen van vakbonds- en/of mensenrechten wordt niet opgelost. In 60% van de gevallen worden de daders zelfs niet geïdentificeerd.