Peru pakt excessen in uitbesteding werk in mijnbouw aan

De autoriteiten verplichten de Volcan mijn -eigendom van Glencore- tot dialoog met de mijnwerkers die al sinds december in staking zijn.

Voor de kwetsbare situatie van veel mijnwerkers zonder direct contract zal dit een enorme verbetering zijn. Zij werken vaak tientallen jaren voor hetzelfde mijnbouwbedrijf en doen hetzelfde werk als directe arbeidskrachten", zegt Maurice van Beers, regiocoördinator Latijns-Amerika bij CNV Internationaal.

"Juist door goede samenwerking zijn we in staat geweest om alle onderdelen van de keten aan te pakken. Alleen zo kan de situatie echt veranderen". Ook in Nederland zetten investeerders in de mijnbouw steeds meer in op het versterken van maatschappelijk verantwoord ondernemen in hun investeringsbeleid.

De extreme outsourcing is ontstaan door wetgeving die 13 jaar geleden werd ingevoerd in Peru die het mogelijk maakte om werk uit te besteden. Officieel was dit alleen toegestaan voor gespecialiseerde werkzaamheden. In de praktijk werden echter ook kernactiviteiten zonder enige beperking uitbesteed. Momenteel heeft meer dan 68% van de mijnwerkers geen directe arbeidsovereenkomst.

"Werknemers zonder direct contract lopen een groter risico op dodelijke ongevallen of arbeidsongeschiktheid."

"Outsourcing verzwakt de positie van de mijnwerkers enorm", benadrukt Van Beers. "Wie als mijnwerker via uitzendbureaus werkt, krijgt niet alleen een lager loon, maar is ook niet goed beschermd op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk.

Daardoor lopen werknemers een groter risico op dodelijke ongevallen of arbeidsongeschiktheid. Ook kunnen uitbestede werknemers zich niet organiseren of collectief onderhandelen. Hun contracten duren maar drie maanden en ze krijgen geen betaling voor overwerk."

Metaalmijnwerkers werken kilometers onder de grond bij temperaturen die kunnen oplopen tot 40 graden Celsius. Het werk is fysiek zeer zwaar, waarbij mijnstof en chemicaliën de luchtwegen aantasten.

"Samen met de mijnwerkersvakbond FENTECAMP is CNV Internationaal afgelopen jaren op alle fronten in actie gekomen om de ongebreidelde uitbesteding aan de kaak te stellen," vervolgt Maurice van Beers.

Rolando Torres, secretaris-generaal van de Autonome Confederatie van Peruaanse Arbeiders (CATP), hoopt dat de nieuwe verordening een veel breder proces op gang zal brengen dat zou kunnen leiden tot de goedkeuring van een wet op de zorgplicht van bedrijven.

In Peru zijn politici en de regering zich -onder druk van de vakbondsorganisatie van mijnwerkers FENTECAMP - steeds meer bewust van de noodzaak om de uitwassen van outsourcing aan te pakken.

"De Peruaanse regering moet nu wel echte coördinatie tot stand brengen tussen de ministeries die belast zijn met de verbetering van de nationale wetgeving. Ook de aanbevelingen van de ILO (Internationale Arbeidsorganisatie, gespecialiseerd agentschap van de Verenigde Naties, red.) moeten opgevolgd worden", zegt Rolando Torres leider van de Peruaanse nationale vakboondsorgansatie CATP.

"De wijziging van de regels voor uitbesteding werk van 23 februari 2022 is een doorbraak, die de uitbesteding van kernactiviteiten verduidelijkt en aan banden legt. Ook het recht van werknemers op informatie is verbeterd. De kracht van deze regelgeving is dat er ook maatregelen zijn opgenomen bij niet-naleving", legt Maurice van Beers van CNV Internationaal uit.

Metaalmijnbouw in Peru speelt een cruciale rol in de wereldwijde energietransitie. Er is een groeiende vraag naar metalen zoals tin, zilver, zink, koper en andere metalen die worden gebruikt in elektronica ten gunste van groene energie.

Bij hun investeringsbeslissingen houden internationale investeerder steeds meer rekening met de risico's voor mens en milieu. 

Zo besloot het grote Nederlandse pensioenfonds ABP in oktober 2021 niet langer te investeren in de Zwitserse multinational Glencore.

"Juist door goede samenwerking zijn we in staat geweest om alle onderdelen van de keten aan te pakken. Alleen zo kan de situatie echt veranderen", legt Maurice van Beers van CNV Internationaal uit. In Nederland zetten investeerders in de mijnbouw steeds meer in op het versterken van maatschappelijk verantwoord ondernemen in hun investeringsbeleid.

Vorig jaar werd tijdens het prestigieuze OESO-forum over verantwoorde mineralen een publicatie gepresenteerd met duidelijke aanbevelingen over hoe de risico's van uitbesteding kunnen worden beperkt voor alle betrokken belanghebbenden, metaalinkopers, handelaren, overheden, investeerders en ook de mijnbouwbedrijven zelf 

Glencore is ook de grootste eigenaar van de Volcan Andaychagua-mijn in de regio Junín, een van de belangrijkste metaalmijnen in Peru. De mijnwerkers van deze mijn zijn sinds al 21 december vorig jaar in staking. "Aanleiding was de weigering van Volcan Compañía Minera - Glencore om de vakbond te erkennen als de vertegenwoordiger van alle werknemers, ook die zonder direct contract", legt Maurice van Beers uit.

"Tijdens de stakingsacties is de vakbond, samen met CNV Internationaal, blijven aandringen op een dialoog met zowel de belangrijkste eigenaar van de mijn (de Zwitserse multinational Glencore), als met overheidsinstanties, waaronder het ministerie van Arbeid."

Tot dusver zijn de collectieve onderhandelingen met de vakbonden en het bedrijf beperkt gebleven tot de mijnwerkers met een direct contract. 

De vakbond is, samen met CNV Internationaal blijven aandringen op een dialoog met zowel de belangrijkste eigenaar van de mijn (het Zwitserse Glencore) als met de overheidsinstanties, waaronder het Ministerie van Arbeid. 

Het bedrijf schond de rechten van de flexwerkers door hun de mogelijkheid te ontzeggen zich ook bij de vakbond aan te sluiten om collectief te onderhandelen over hun arbeidsvoorwaarden.

Een belangrijke doorbraak in deze zaak was de uitspraak van de autoriteiten op 23 februari, die mijnbouwonderneming Volcan dwong een dialoog aan te gaan met de mijnwerkers, die sinds 21 december in staking waren en sindsdien geen loon hadden ontvangen. 

> Officiële verklaring van de Peruaanse overheid 

> Wat is er aan de hand in Peru: achtergronden en tijdlijn

"Dankzij goede samenwerking vanuit alle schakels van de metaalketen, kunnen we de problemen van de mijnwerkers aanpakken.  Alleen zo kan de situatie echt veranderen"

Maurice van Beers, CNV Internationaal