Geweldig nieuws! Vakbondsleiders Moudy Moussa en Halidou Mounkaila en burgerrechtenactivist Maikol Zodi zijn eindelijk vrijgelaten, na 199 dagen gevangenschap. Afgelopen 15 maart werden zij gearresteerd tijdens een vreedzame protestactie. Hun gevangenschap duurde meer dan een half jaar. Zij spreken hun grote dank uit aan allen die afgelopen half jaar hebben meegeleefd en zich voor hun vrijlating hebben ingezet.

Ook bij onze partnerorganisatie, vakbond CNT, heerst grote opluchting. Afgelopen jaar werd het vakbonden in Niger steeds lastiger gemaakt om vrij te functioneren. Door arrestatie van deze nieuwe generatie vakbondsleiders misten zij belangrijke leiders die juist in deze tijd hard nodig zijn.

Moudy en Halidou werden gearresteerd bij een vreedzame demonstratie van vakbonden en andere maatschappelijke organisaties tegen verduistering van overheidsgelden. De politie grijpt hard in en er worden arrestaties verricht. De meesten worden na enige tijd vrijgelaten. Vakbondsleiders Halidou, Moudy en ook burgerrechtenactivist Maikol Zodi echter niet. Ook al worden zij van precies dezelfde feiten beschuldigd.

CNV Internationaal brengt de arrestaties afgelopen maanden waar mogelijk onder de aandacht. Piet Fortuin en Anneke Westerlaken, voorzitters van respectievelijk CNV en CNV Internationaal, roepen de minister van arbeid en de president van Niger op tot hun vrijlating. 

Kamervragen

Ook bij minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken en bij de Tweede Kamer vraagt CNV Internationaal aandacht voor de schendingen van het recht op demonstratie en vakvereniging.  

"Mensenrechten moeten gerespecteerd worden ook in tijden van COVID-19", reageren de ministers Kaag en Blok van Buitenlandse Zaken afgelopen 25 augustus, in hun antwoorden op de kamervragen, waarin zij uitgebreid alle stappen die gezet zijn vanuit Nederland toelichten.

Zware omstandigheden

Moudy is opgesloten geweest in een cel met vier keer zoveel mensen als waarvoor de cel eigenlijk bedoeld is. Afstand houden is daardoor absoluut onmogelijk. Voorlichting over het coronavirus ontbreekt totaal, waardoor noch gevangenen noch personeel zich bewust zijn van het besmettingsgevaar.

Halidou werd vastgehouden in een strafkamp voor zware misdadigers en terroristen in Tillaberi, ver van de hoofdstad. Deze regio is zwaar getroffen door de meest heftige regenval ooit in Niger.

De Franse zender TV5 maakte deze reportage over de vrijlating en de achtergronden

Over Halidou en Moudy

Halidou Mounkaïla is leider van onderwijsfederatie SYNACEB en adjunct algemeen secretaris van CNT. Hij is mede verantwoordelijk voor de uitvoering van het sociale dialoogprogramma van CNV Internationaal in Niger.

Moudy Moussa is leider van SYNATIC, de vakbond voor werknemers van automatiseringsbedrijven. Beide federaties zijn aangesloten bij vakcentrale (CNT) waarmee CNV Internationaal al jaren een samenwerkingsrelatie heeft.

TERUGBLIK

Tijdlijn 

15 maart

Arrestatie bij vreedzaam protest van vakbondsleiders Moudy Moussa en Halidou Mounkaila en en andere leiders van maatschappelijke organisaties. De meesten komen na korte tijd vrij, na acties van internationale organisaties. Dat geldt echter niet voor vakbondsleiders Moudy en Halidou. Ook burgerrechtenactivist Maikol Zodi wordt niet vrijgelaten.

Moudy zit vast in de  Kollo gevangenis op 35 km. van de hoofdstad Niamey.  Halidou in Dey Kena, een afgelegen strafkamp voor zware misdadigers en terroristen, op 111 km. van de hoofdstad. Dat maakt het voor familie en zijn collega’s van de vakbond  extra moeilijk om Halidou te bezoeken, ook om voedsel te brengen. Door de noodtoestand en de avondklok vanwege de coronacrisis was bezoek aan Halidou lange tijd zelfs helemaal niet mogelijk.

1 april - 29 mei en doorlopend

CNV voorzitter Piet Fortuin en CNV Internationaal  voorzitter Anneke Westerlaken sturen brieven aan: 

• Minister van Arbeid en Sociale Zekerheid (lees de brief van 1 april, Franstalig)
• Mahamadou Issoufou, President van Niger (lees de brief van 29 mei, Franstalig)

Intussen blijven we ons samen met de CNT, onze vakbondspartner in Niger en internationale vakbonds- en mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International en Tournons la Page (mensenrechtenorganisatie uit Niger) voortdurend inzetten voor vrijlating. 

7 juli

Eindelijk komen de rechters begin juli bijeen. Zij wijzen echter het verzoek om voorlopige vrijlating  af en besluiten verdere behandeling uit te stellen. Het merendeel van de rechters gaat vervolgens op vakantie. Daardoor komt deze zaak waarschijnlijk pas eind september weer voor de rechter. 

24 juli

CDA-kamerleden Martijn van Helvert en Anne Kuik stellen kamervragen over deze schendingen van het recht op demonstratie en vakvereniging in Niger en brengen de gevangenschap onder de aandacht n.a.v. onze berichten. Ook bij Minister Kaag van Buitenlandse Zaken is aandacht hiervoor gevraagd.

6 augustus

De officier van keurt het verzoek om vrijlating op borgtocht van Moudy en Maikol goed, tegen het enorme bedrag van 5 miljoen CFA (ruim 7600 euro per persoon). Diezelfde dag nog gaat de officier van justitie hiertegen echter in beroep. 

25 augustus

"Mensenrechten moeten gerespecteerd worden ook in tijden van COVID-19", zeggen de ministers Kaag en Blok van Buitenlandse Zaken in hun uitgebreide antwoorden op de kamervragen waarin zij de stappen die gezet zijn toelichten. De kamervragen waren afgelopen 24 juli gesteld door CDA-kamerleden Martijn van Helvert en Anne Kuik.

28 augustus

Vakbondsleiders Halidou en Moudy zitten nu bijna vijfenhalve maand gevangen. Ook burgerrechtenactivist Maikol zit nog steeds vast. Bezoek aan met name het afgelegen strafkamp waar Halidou vastgehouden wordt, blijft nog steeds erg moeilijk. De leiders van onze partnervakbond in Niger laten weten dat Halidou en Moudy moed putten uit het meeleven en de steun vanuit Nederland.

15 september

Inmiddels duurt de gevangenschap van Halidou, Moudy en Maikol al een half jaar. Halidou zit in Tillabéri, een regio die zwaar getroffen is door de overstromingen veroorzaakt door de extreme regenval. Niger kampt naast droogte door de klimaatverandering ook met steeds zwaarder stormen en neerslag in het regenseizoen.. Naast grote materiële schade zijn er rond de 70 doden en meer dan 300.000 daklozen. Ook één van de barakken van de gevangenis  is ingestort. 

2 september

Halidou was afgelopen jaren deelnemer aan het leiderschapsprogramma van CNV Internationaal. Afgelopen 2 september was er een afsluitende online trainingsbijeenkomst. De andere deelnemende vakbondsleiders maakten deze clip als groet en bemoediging voor Halidou . 

Restez fort, courage, nous sommes avec vous! Blijf sterk, houd moed, we denken aan je, zeggen de deelnemers.

22 september

De rechter had eerder aangekondigd op 22  september te zullen reageren op het hoger beroep van het Openbaar Ministerie tegen het tweede verzoek om voorlopige vrijlating. Echter inmiddels is bekend dat er pas op 6 oktober een uitspraak komt. Intussen zitten Halidou, Moudy en Maikol al meer dan een half jaar gevangen! Een datum voor de eigenlijke rechtszaak is nog steeds niet bekend gemaakt.

30 september

Halidou, Moudy en Maikol zitten inmiddels al meer dan een half jaar in voorarrest langer dan wettelijk is toegestaan in Niger. Vrij onverwacht worden zij op 30 september vrijgelaten!  Allen spreken hun grote dank uit aan iedereen die zich afgelopen half jaar steeds voor hun vrijlating ingespannen heeft.