Kansen voor jongeren

Weblog vanuit Guinee 

De werkloosheid onder jongeren in het West-Afrikaanse Guinee is enorm hoog. Veel meisjes zijn analfabeet. Toch zijn ze sterk en zoeken kansen om zich te redden, ondanks de armoede. De vakbond in Guinee helpt jongeren hun kansen op werk te vergroten. CNV Internationaal medewerker Elles van Ark doet verslag vanuit Guinee. Doel van haar reis is om in kaart brengen hoe we komende tijd, samen met deze lokale vakbond, jongeren het best kunnen helpen op weg naar werk. 

Vanuit de aankomsthal van de luchthaven in de hoofdstad Conakry loop ik direct naar buiten. Direct komen de eerste beelden van de Guinee hard aan. Vaak is het rondom een luchthaven nog redelijk ontwikkeld, maar hier zie je een heel kleine parkeerplaats en een drukke weg eromheen vol gammel ogende auto’s. Het contrast met Nederland is heel groot en ik voel me ineens heel rijk met m’n grote koffer en fototoestel. Deze week ga ik samen met de vakbond in dit West-Afrikaanse land in kaart brengen wat we komende periode kunnen doen om de kansen van jongeren op werk verder te versterken. 

Sponsjes en tissueboxen

Je hoeft er geen studie voor te doen om te zien dat de problemen groot zijn. Er lopen heel veel jongeren op straat. Onze huurauto (een luxe hier), gaat op weg naar de stad en wringt zich een weg door het langzaam rijdende verkeer van Conakry. 

Een meisje verkoopt sponsjes en loopt langs de auto’s in de hoop dat iemand ze koopt. Achter haar loopt een jongen, hij verkoopt tissuedozen. Het is niet veel. Ze hebben duidelijk geen geld voor een kraampje, laat staan dat ze een voorraad spullen hebben. Het is confronterend om te zien dat ze met zo weinig proberen iets te verdienen. Waarschijnlijk krijgen ze nauwelijks 1 dollar per dag. 

Uit onze gesprekken met onze vakbond blijkt hoe groot de problematiek is onder jongeren. In Guinee is 77% van de inwoners jonger dan 35 jaar. En 60% daarvan is werkloos. Van die groep probeert een groot deel rond te komen als informeel werkenden, ze verkopen een paar spulletjes op straat of werken in de haven waar ze spullen sjouwen of visnetten maken. Maar ik krijg ook de veerkracht te zien. Onze vakbond heeft jongeren in verschillende sectoren georganiseerd waardoor ze samen sterker staan en ze belangrijke informatie krijgen om zich te kunnen redden.

“Onze universiteiten leiden op tot werklozen”

Eén van de jongeren die ik spreek vertelt dat hij voorzitter is van een vakbondsfederatie van brommertaxi’s. Hij vertelt dat het allemaal jongeren zijn met een diploma, vaak zelfs een universitair diploma. Maar wat heb je aan een mooi diploma als je geen werk kan vinden? “Onze universiteiten leiden jongeren op tot werklozen”, lees ik in de krant. Toch kan je dan waarschijnlijk beter als brommer-taxi een “bedrijfje” beginnen denk ik, dan dat je helemaal niks doet.

De jonge vakbondsleider vertelt dat ze deze jongeren nog de nodige voorlichting moeten geven over hoe belangrijk het is dat ze een helm dragen. En hij helpt ze met het inschrijven voor sociale zekerheid. Ik heb bewondering voor de gedrevenheid van deze jongen omdat hij ondanks de moeilijke omstandigheden, jongeren bij elkaar brengt en hen toch nog iets van uitzicht biedt. Het wordt me nog eens duidelijk dat je hier zelf je werk moet creëren als je ’s avonds genoeg te eten wilt hebben.

Als ik de volgende dag een schoolmeisje zie lopen met een roze Frozen rugzakje op, moet ik even slikken. Ze doet me aan mijn dochter denken, alleen heeft dit meisje in Guinee hele andere kansen. Als ze geluk heeft, kan ze na de basisschool naar een middelbare school.

Veel meisjes krijgen die kans helemaal niet, dat wordt ook duidelijk als ik een atelier bezoek gelieerd aan vakbond. De meisjes die ik ontmoet zijn bijna allemaal analfabeet. De vakbondsvrouw die het atelier runt vertelt mij hoe ze deze meisjes helpt om een vak te leren als naaister. Ze vertelt dat de meisjes 3 jaar bij haar blijven en naailes krijgen, maar ook leren lezen en schrijven. Ze heeft nu al 250 meisjes kunnen helpen.

Wat een energie stralen die meisjes uit. Ik besef dat 3 jaar eigenlijk heel kort is. Daarna moeten ze het zelf redden in de hoop dat ze genoeg hebben geleerd om een eigen atelier te beginnen. Dit zijn meisjes die nu een kans krijgen om zichzelf te redden. Anders belanden deze meisjes mogelijk in de prostitutie. Eigenlijk is er weinig verschil tussen meisjes hier en daar als ik dat gegiechel en gelach hoor, terwijl ze als echte modellen op de foto gaan voor mij. Behalve dat je hier als meisje heel sterk moet zijn om je in deze armoede te kunnen redden.

De problemen in Guinee zijn zo groot, dat het land dit niet alleen op kan lossen. “We hebben het geld niet om jongeren op te leiden”, vertelde een ondernemer. Maar als Guinee echt omhoog wil krabbelen, zullen ook ondernemers hun inzet voor jongeren moeten veranderen.

Een vakbondsvrouw die ik ontmoet is zelf ondernemer geworden en heeft nu 14 jongeren in dienst. Heel kleinschalig maken ze fruitsappen en verkopen de flesjes aan winkels. Dat doen ze gewoon buiten op straat, ze heeft geluk dat ze een goed plekje naast een huis mag gebruiken daarvoor.

“Ze heeft een droom” vertelt ze “dat ze haar kleine bedrijf kan laten groeien”. Ze laat zich duidelijk niet tegenhouden door alle problemen, terwijl ze weet dat een lening krijgen eigenlijk onmogelijk is door de veel te hoge rente.

Zij is een voorbeeld voor mensen in Guinee, een vakbondsvrouw die met haar kleine bedrijfje laat zien dat het mogelijk is om te ondernemen, èn om jongeren een kans te bieden om een betere toekomst te krijgen.

Elles van Ark, CNV Internationaal

27 januari t/m 2 februari 2019