Aanpak geweld en intimidatie op het werk: Veilig, overal en altijd

Vakbonden boeken vooruitgang op weg naar veilig werk

Wereldwijd krijgt 1 op elke 3 vrouwen te maken met geweld en intimidatie. Vakbonden zijn belangrijke aanjagers als het gaat om de aanpak daarvan op het werk. 'Veilig, overal en altijd is het motto dit jaar van Orange the World, de wereldwijde campagne tegen geweld tegen vrouwen, die duurt van 25 november tot 10 december. CNV Internationaal benadrukt samen met partnervakbonden het belang van ratificatie van het internationale verdrag tegen gendergerelateerd geweld en intimidatie op het werk. Er zijn al belangrijke stappen gezet. Het is urgent dat landen nu de laatste stappen goed zetten en het verdrag ratificeren. Dat geldt ook hier. Onthullingen over #metoo afgelopen tijd hebben laten zien hoe ernstig de problemen zijn in Nederland, en hoe belangrijk goede wet- en regelgeving is. Juist Nederland, zou ook daarom niet achter mogen blijven als het gaat om ratificatie van dit verdrag.

Wereldwijd hebben intussen 36 landen de voorbereidingen afgerond en de stap naar ratificatie echt gezet. Naar verwachting volgen nog 20 landen in de loop van 2024.

Ook Nederland heeft aangekondigd het verdrag te zullen ratificeren, maar er is nog niet goed duidelijk hóe Nederland dit wil doen. Het beleid moet goed worden aangepast zodat geweld op werk echt voorkomen wordt. Een goede ratificatie betekent dat we hiermee een goed voorbeeld kunnen zijn voor andere landen.

Meer over de benodigde voorbereidingen voor ratificatie

Vormen van geweld, intimidatie en discriminatie op het werk

Baanbrekend

Vakbondspartners van CNV Internationaal in Azië, Afrika en Latijns-Amerika hebben afgelopen jaren belangrijk werk verricht bij de aanpak van geweld en (seksuele) intimidatie. Zij zijn belangrijke aanjagers geweest voor dit baanbrekende internationale verdrag tegen geweld en intimidatie op het werk. Dit ILO-verdrag 190 van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO werd al in juni 2019 door regeringen, werkgevers en werknemers aangenomen. Sinds juni 2021 is het officieel van kracht.

In veel landen heeft dit verbetering van wet- en regelgeving én van de implementatie daarvan op het werk in gang heeft gezet.

Internationale productieketens

Het is van groot belang - ook in internationale productieketens- dat er wereldwijd vergelijkbare normen vastgesteld zijn op dit terrein. Deze conventie is is een belangrijke verbetering die bijdraagt aan SDG5 (gendergelijkheid en empowerment voor alle vrouwen en meisjes) waaraan Nederland zich gecommitteerd heeft.

De inzet van vakbonden

Wat doen vakbonden voor een veilige werkplek voor iedereen? Zij spannen zich op verschillende niveaus in om gendergerelateerd geweld en intimidatie op het werk bespreekbaar te maken en aan te pakken, onder andere door.

het maken van afspraken via sociale dialoog en collectieve onderhandelingen.
het organiseren van trainingen voor werknemers en in bedrijven.
het geven van voorlichting over hoe problemen op het werk aangepakt kunnen worden, op scholen, markten en in ziekenhuizen.
het verlenen van laagdrempelige individuele hulp en openden in een aantal West-Afrikaanse landen speciale helpdesks en gratis telefoonlijnen. Dat is vooral ook belangrijk voor informeel werkenden, zoals huishoudelijk werkers, die nergens terecht kunnen met hun problemen.

Gendercomités op palmolieplantages

Ook vrouwen die werken op palmolieplantages, hebben vaak te maken met gendergerelateerd geweld of intimidatie. Gendercomités kunnen vrouwen een veilige plek bieden om problemen aan te pakken. CNV Internationaal organiseerde een training in Centraal-Kalimantan over het opzetten van deze gendercomités.

Telefonische hulplijn vakbond

Vakbond COSI uit Benin is een van de vakbonden in West-Afrika die met steun van CNV Internationaal een gratis telefonische hulplijn heeft opgezet voor vrouwen die te maken hebben met geweld op het werk. Zij kunnen daar terecht voor een luisterend oor, (juridisch) advies of een medische doorverwijzing. Ook CNT, de vakbondspartner van CNV Internationaal in Niger is inmiddels een helpdesk gestart.
Kijk ook : video over de helpdesk>>

Aanpak GBV in cao kledingfabriek

De Indonesische vakbond GARTEKS onderhandelde met succes over clausules over de aanpak gendergerelateerd geweld en intimidatie in de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) van de kledingfabriek van Park Enterprises

Lees ook het verhaal van Melati kledingarbeider die met hulp van de vakbond seksuele intimidatie aan de kaak stelde.

Aanjager

Voorafgaand aan ratificatie van het verdrag C190 en de bijbehorende aanbeveling R206 moeten landen een proces van wettelijke hervormingen en werkplekbeleid doorlopen, gericht op verbetering van de situatie van werkende mensen. Vakbonden zijn hierbij een belangrijke aanjager zo blijkt uit onderzoek van de internationale vakbondsorganisatie ITUC

92% van de 104 onderzochte vakbonden in 66 landen is betrokken bij een sociale dialoog om C190 op één lijn te brengen met nationale wetten en beleid
85% van de vakbonden is betrokken bij sociale dialoog om nationale wetten en beleid in lijn te brengen met conventie 190.

Domestic workers from Ivory Coast — Huishoudelijk werkers lopen een hoog risico op geweld en intimidatie tijdens hun werk (op de foto huishoudelijk werkers en vakbondsleiders uit Ivoorkust

Mijlpalen

In het proces op weg naar ratificatie wisten vakbonden al belangrijke successen te boeken

In Indonesië leidde een campagne van de vakbonden ertoe dat seksuele intimidatie is opgenomen in de nieuwe strafwet
Vakbond CGTG in Guatemala voerde een succesvolle lobby voor een wijziging van de strafwet inzake geweld en intimidatie.
In Ivoorkust werkt de regering aan een wet tegen verkrachting en ander seksueel geweld die ook slachtoffers van geweld in huis beschermt.

Er is nog een lange weg te gaan op weg naar een veilig werkplek voor iedereen, maar het is hoopgevend dat er dankzij wereldwijde samenwerking voortgang wordt geboekt.