Blog uit Cambodja - Angkor Wat tempels

Vandaag komen we bijeen onder een boom, kondigt de voorzitter van de Cambodjaanse onafhankelijke vakbondsconfederatie aan. Het is benauwend warm en we zijn onderweg naar onze volgende afspraak bij het Angkor tempelcomplex, dat bescherming geniet als UNESCO-werelderfgoed. Als buitenlander kom ik het complex niet binnen zonder toegangskaartje. De reden voor mijn bezoek is echter een ontmoeting met de tempelschoonmakers, die we spreken tijdens hun lunchpauze.
 

En inderdaad, de ontmoeting is onder een boom, of beter gezegd, bomen. Ik hoef me hier geen zorgen te maken over de hitte. Deze oude bomen zijn uitstekende airconditioning. Als we aankomen, is er al een groep schoonmakers verzameld.

Ze zijn herkenbaar aan de opvallende T-shirts met de naam van hun bedrijf: VGREEN. De overgrote meerderheid zijn vrouwen. Ze dragen hoeden tegen de zon en sokken in hun sloffen tegen het stof. Ook kinderen komen erop af en klimmen op schoot, nieuwsgierig wat er gaat gebeuren.
 

In korte tijd tel ik al meer dan 90 mensen. Flessen water en crackers worden rond gedeeld en dan beginnen we. Rithy Morm, voorzitter van de Cambodjaanse federatie van toerisme en diensten (CTSWF), introduceert de gasten van vandaag.

'Ik heb jullie vaak verteld over de voorzitter van onze vakcentrale die op nationaal niveau discussies voert en opkomt voor onze rechten. Hij is lid van de commissie die overlegt over de hervormingen van het nationale fonds voor sociale zekerheid. Vandaag is hij op bezoek om te horen hoe jullie arbeidsomstandigheden zijn.'
 

Er is veel te zeggen over die arbeidsomstandigheden. Het grootste probleem van de werknemers is hun salaris. Vorig jaar verdienden deze werknemers 71 euro per maand voor hun zware werk. Dit staat in schril contrast met de 33 euro die buitenlandse bezoekers neertellen voor een dagkaart.

In 2018 leverden de 2,6 miljoen bezoekers 89 miljoen euro aan inkomsten op , zo rapporteerde het staatsbedrijf dat de Angkor tempels exploiteert. Het is dus maar moeilijk te begrijpen dat dit bedrijf geen fatsoenlijk loon zou kunnen betalen aan de werknemers die zorgen dat deze toeristische attractie er schoon en aantrekkelijk uit blijft zien.

Dat is precies ook de kernboodschap van de facebookcampagne die de vakbond op touw zette voor de schoonmakers van VGREEN. Van de 550 personeelsleden (80% vrouwen) zijn er momenteel 300 aangesloten. De vakbondscampagne was snel en succesvol. Ongetwijfeld speelde het risico van reputatieschade daarbij een grote rol. De vakbond slaagde erin een goede overeenkomst te onderhandelen. Binnen 4 jaar verdubbelen de lonen tot 142 euro.

Daarnaast zijn afspraken gemaakt over de gezondheidszorg. Die wordt nu voor het eerst toegankelijk voor de schoonmakers. Ook krijgen ze voor het eerst recht op vakantiedagen en zeggenschap over wanneer ze die opnemen. Een pensioenregeling – die voorheen ontbrak -  wordt vanaf volgend jaar ingevoerd.

Het bedrijf dat voorheen zeer agressief reageerde, stelt zich tegenwoordig veel welwillender op. De vakbondsvergaderingen – altijd hier onder de bomen  – worden niet meer verstoord.

Voor hun lidmaatschap betalen de werknemers 90 eurocent per maand. Ik ben onder de indruk van hun betrokkenheid, zeker nu ik weet hoe weinig ze verdienen.

De voorzitter van de vakcentrale feliciteert Tuot, de leider van de schoonmakers, een zeer zwijgzame man. 'Hoewel hij niet veel zegt, heeft hij veel bereikt', vertelt de voorzitter. 'Deze tempel is van de wereld, niet alleen van ons land. Als schoonmakers zorgen jullie voor het behoud van dit belangrijke erfgoed. Jullie moeten je organiseren. En onze voorouders zullen ons helpen, want jullie houden de tempels schoon.'

' We hebben elk onze eigen rol - ik werk in de hoofdstad en ontmoet de overheid. Jullie werken hier, en het bedrijf zou jullie met respect moeten behandelen. We hebben overleg nodig. Daar moeten we aan werken. We hebben een sterke vakbond nodig met meer leden - als we succesvol willen zijn, moeten we ons inzetten.'

Na deze peptalk stelt Rithy mij voor en vertelt dat CNV Internationaal het werk van de onafhankelijke Cambodjaanse vakbonden ondersteunt. Ik leg uit waarom we wereldwijd werken aan arbeidsrechten. En dan is de vergadering voorbij - de schoonmakers moeten nog eten, even uitrusten en dan weer aan de slag.

Wanneer we wegrijden, vertelt vakbondsleider Rithy dat hij een telefoontje kreeg van de lokale autoriteiten, toen hij begon met het organiseren van de schoonmakers. De man aan de lijn vroeg of hij erachter zat dat arbeiders zich ineens zo duidelijk lieten horen en opkwamen voor hun rechten. Zijn antwoord?

'Niet erachter, meneer, ik sta pal voor hen.'