Vakbonden in Guatemala leggen werk neer vanwege staat van beleg

Sinds vorige week is in vijf provincies van Guatemala de staat van beleg afgekondigd. Dit geeft politie en leger de vrije hand om mensen op te pakken en huiszoekingen te doen. Demonstraties zijn verboden. Luis Lopez, voorzitter van de vakbond CGTG en partnerorganisatie van CNV Internationaal, laat weten dat vakbondsleiders het werk moeten neerleggen omdat het te riskant is geworden.

Corruptie en rechteloosheid doordringen niet alleen de overheid maar ook belangrijke economische sectoren van het Midden-Amerikaanse land. “Dit raakt ook Nederlandse bedrijven,” benadrukt Maurice van Beers, regiocoördinator Latijns-Amerika van CNV Internationaal. “Nederland is een van de belangrijkste handelspartners als het gaat om palmolie. Rond de 41% van de totale palmolie export van Guatemala gaat naar Nederland.”

Vakbondsleden bedreigd

“De rechtsstaat in Guatemala staat onder druk door wetteloosheid en corruptie. Vakbonden kunnen hierdoor niet functioneren. Lid worden van een vakbond is voldoende om met de dood bedreigd te worden,“ geeft Van Beers aan.

“De provincie Peten is één van de plekken waar de staat van beleg is afgekondigd vanwege drugsgeweld. Helaas moeten we daar nu onze activiteiten bevriezen omdat onze leden en wijzelf teveel risico lopen,” meldt vakbondsleider Luis Lopez.”

Inheemse groeperingen bedreigd

Ook mensenrechtenverdedigers die zich inzetten voor inheemse groeperingen in het binnenland kampen met toenemende bedreigingen en agressie. Zij kunnen hun stem niet vrij laten horen via de media. Ook onafhankelijke journalisten wordt het werk onmogelijk gemaakt. Verschillende leiders van inheemse groeperingen zijn gevlucht voor militaire patrouilles.
 

De drugshandel maakt de wetteloosheid alleen maar erger. In de huidige situatie in Guatemala is het daarom extra belangrijk om de rechtsstaat juist te blijven versterken en vakbonden – die de naleving van arbeidsrechten in de gaten houden – te ondersteunen, zodat vakbonds- en mensenrechten niet verder verslechteren. ” aldus Van Beers.

Samenscholingsverbod maakt vakbondsbijeenkomsten onmogelijk

De staat van beleg zet de rechtsstaat verder onder druk. Door het samenscholingsverbod is het op dit moment onmogelijk om mensen bijeen te roepen. Daarnaast zijn er vele wegversperringen waar soldaten mensen op agressieve wijze ondervragen. “De staat van beleg wordt gebruikt om vakbondsleiders en gemeenschapsleiders – die opkomen voor arbeidsrechten of het behoud van natuurlijke hulpbronnen als water en tropisch bos - de mond te snoeren onder het mom van drugsbestrijding. Daarnaast bestaat de angst dat dit de opmaat is voor een algemene staat van beleg in het hele land” aldus vakbondsleider Luís Lopez.

Corruptie en rechteloosheid

De directe aanleiding voor het afkondigen van de staat van beleg was de dood van drie militairen in een hinderlaag van drugsbendes. Onder de regering van Jimmy Morales zijn corruptie en rechteloosheid wijdverbreid. De toenemende invloed van de drugshandel is een belangrijke oorzaak. De regering Morales voert actief campagne tegen het internationale VN comité CICIG dat onderzoek doet naar corruptie in relatie tot de belangrijkste economische machthebbers van het land, ook binnen de palmoliesector.

Extra inzet op mensenrechten en MVO door Nederland

Maurice van Beers van CNV internationaal: “De rechtsstaat in Guatemala staat onder druk door wetteloosheid en corruptie. In de huidige situatie in Guatemala is het daarom belangrijk dat Nederland extra inzet op mensenrechten en verantwoord ondernemen zodat de vakbonds- en mensenrechtensituatie verbetert.”